Siyer

2 – Hz. Peygamber’in Ebu Talib’e Vefatı Anında Kelime-i Tevhid’i Arzetmesi (1.1-3 1.1-4)

islamakademisi

3-Hz. Peygamber’in Ebu Talib’e Vefatı Anında Kelime-i Tevhid’i Arzetmesi

– Kureyşliler Ebu Talib’e gidip onunla konuştular. Gidenler arasında Utbe b. Rebia. Şeybe b. Rebia, Ebu Cehil b. Hişam Ümeyye b. Halef, Ebu Süfyan b. Harb ve Kureyş’in ileri gelenlerinden bir grup vardı. Onlar “Ey Ebu Talib! Senin aramızdaki makamını biliyorsun. Gördüğün durum da gelmiş sana çatmış (ölümle pençeleşiyorsun). Biz hakkında endişeliyiz. Bizimle yeğenin Muhammed arasındaki hadiseyi biliyorsun. Onu çağır da bizim için ondan, onun için de bizden söz al. O bizden, biz de ondan şerrimizi uzaklaştıralım. O bizi, biz de onu diniyle başbaşa bırakalım” dediler. Ebu Talib Hz. Peygamber’i çağırarak, ona “Yeğenim, bunlar kavminin şereflileridir. Senin yanına gelmişler ki sana bir şey versinler ve senden bir şey alsınlar” dedi. Hz. Peygamber “Evet, bir tek kelimeyi bana vereceksiniz ki o kelime ile Araplara hakim olacaksınız, acemler de size başeğecektir” dedi. Ebu Cehil “Söyle o kelimeyi, babanın başı üzerine yemin olsun ki sana on kelime bile veririz” dedi. Rasûl-ü Ekrem “Lâilâheillallah diyeceksiniz. Allah’tan başka taptıklarınızı bırakacaksınız” deyince yerlerinden fırlayıp şöyle dediler: “Ey Muhammed! Tânrılarımızı bir tek tanrı mı yapmak istiyorsun? Kesinlikle senin teklifin hayret vericidir!”

Sonra Kureyşliler birbirlerine “Yemin olsun ki bu, isteklerinizden hiçbirini size vermez. Gidin, Allah bizimle bunun arasında hükmedinceye kadar atalarınızın dinine devam edin” dediler ve sonra ayrıldılar. Ebu Talib “Ey yeğenim, Allah’a yemin ederim, senin onlardan hududu aşacak bir şey istediğini görmedim” deyince Rasûl-ü Ekrem, Ebu Talib’in iman edeceğine ümid bağladı ve “Ey amcam! O halde sen bari bu kelimeyi söyle de bu kelimeden ötürü kıyamet gününde şefaatim sana helal olsun” dedi.

Ebu Talib, Rasûl-ü Ekrem’in bu husustaki ısrarını görünce “Ey yeğenim, eğer benden sonra senin ve senin babaoğullarının üzerinde bir ar korkusu olmasaydı, Kureyşliler bu kelimeyi ölümden korktuğum için söylediğimi sanmasaydılar söylerdim. Ben bu kelimeyi ancak seni sevindirmek için söylerim…” dedi.(1)

– Ebu Talib ölüm döşeğinde iken Rasûl-ü Ekrem onun yanına girdi. Yanında Ebu Cehil ile Abdullah b. Ebî Ümeyye vardı. “Ey amcam! Lâilâheillallah de ki bu kelimeyle Allah katında seni müdafaa edeyim” dedi. Bunun üzerine Ebu Cehil ile Abdullah b. Ebî Ümeyye, Rasûlullah’ın bu sözüne karşılık “Ey Ebu Talib! Sen Abdulmuttalib’in dininden ayrılmak mı istiyorsun?” dediler ve durmadan Ebu Talib ile konuştular. Son kelime olarak Ebu Talib onlara “Abdulmuttalib’in dini üzerindeyim” dedi. Rasûl-ü Ekrem “Andolsun ki, senin için, yasaklanmadıkça af talebinde bulunacağım” dedi. Bunun üzerine Tevbe/113 ve Kasas/56 ayetleri indi.(2)

– Ebu Talib ölüm döşeğinde iken Rasûlullah ona vardı: “Ey amca! Lâilâheillallah de ki kıyamet gününde onunla senin için şahidlik edeyim” dedi. Ebu Talib “Eğer Kureyşliler beni ayıplamasaydı, ‘o ölüm korkusundan bunu söylemiştir’ demeseydi senin gözünü aydınlatırdım (bu kelimeyi söylerdim). Fakat ben bunu ancak senin gözünü aydınlatmak için söylüyorum” dedi ve bunun üzerine Allah Teâlâ Kasas/56 ayetini indirdi.(3)

– Kureyş ileri gelenleri Ebu Talib’e geldiler ve -‘Zorluklara Göğüs Germek’ konusunda anlatılacağı gibi- Hz. Peygamber’den yakındılar. Ebu Talib Rasûl-ü Ekrem’e hitaben “Yeğenim! Allah’a yemin ederim ki benim bildiğime göre sen bana itaat edersin. Kavmin yanıma geldi ve iddialarına göre sen kâbelerinde ve meclislerinde onlara varıp hoşlarına gitmeyen sözler söylüyormuşsun. Eğer onlara bu sözleri söylememeyi münasib görürsen (ne âlâ)” dedi. Bunun üzerine Rasûl-ü Ekrem mübarek gözlerini göklere doğru kaldırıp buyurdu: “Allah’a yemin ederim, vazifemi terketmek hususunda herhangi birinizin şu güneşten bir ateş parıltısını getirmesinden daha güçlü değilim (vazifemi terketmem birinizin şu güneşten bir parça ateş getirmesinden daha zordur)”.(4)

4-Hz. Peygamber’in Allah’a Davet Vazifesinin İhmaline Karşı Çıkışı

– Ebu Talib, Rasûl-ü Ekrem’e “Ey yeğenim! Kavmin bana geldiler. Şöyle şöyle söylediler. Hem kendine hem de bana acı. Gücümün ve senin gücünün yetmediği bir yükü bana yükleme. Senin sözünden kavminin hoşuna gitmeyeni terket!” dedi. Ebu Talib’in bu konuşmaları üzerine Hz. Peygamber Ebu Talib’in kendi hakkındaki himaye fikrinin değişmiş, bundan böyle kendisine yardımcı olmayacağını, onu kavmine teslim edeceğini ve onunla beraber olmaya gücü kalmamış zannetti. Bunun üzerine Hz. Peygamber “Ey amcam! Eğer güneş sağ elime, ay da sol elime verilse davamı, Allah bu davayı galib getirinceye veya bu dava uğrunda helâk oluncaya kadar davamı terketmem” dedi ve gözyaşları dökerek ağladı.(5)

– Kureyşliler birgün biraraya gelerek şöyle dediler: “Sihri, kâhinliği ve şiiri en fazla, en güzel bileninizi seçin. Toplumumuzu parçalayan, işlerimizi darmadağın eden, dinimize dil uzatan şu kişiye (Hz. Muhammed’i kastediyorlar) varsın, onunla konuşsun ve onun cevabını dikkatle izlesin”. Onlar (Kureyşliler) Utbe b. Rebia’dan başka bu işi becerecek kimseyi bilmediklerini söyleyince, Utbe’ye hitaben “Ey Ebu’l-Velid! Şu Muhammed’e bir git” dediler. Utbe de Rasûl-ü Ekrem’e varıp şöyle dedi: “Ey Muhammed! Sen mi daha hayırlısın yoksa (baban) Abdullah mı?” Rasûl-ü Ekrem sustu. Utbe “Ey Muhammed! Sen mi daha hayırlısın yoksâ Abdulmuttalib mi?” dedi. Rasûl-ü Ekrem yine sustu. Utbe “Eğer sen Abdullah ve Abdulmuttalib’in senden daha hayırlı olduklarını söylüyorsan onlar senin bugün ayıpladığın, dil uzattığın tanrılara taptılar. Eğer sen onlardan hayırlı olduğunu iddia ediyorsan, konuş senin sözünü dinleyelim. Allah’a yemin ederim ki kavmi hakkında senden daha bereketsiz bir yavru doğduğunu sanmıyoruz. Sen bizim toplumumuzu parçaladın, işlerimizi darmadağın ettin, dinimize dil uzattın. Araplar arasında bizi rezil ettin. Hatta Araplar arasında şöyle sözler yayıldı. “Kureyş’in içinde bir sihirbaz var. Kureyş’in içinde bir kâhin var”. Allah’a yemin ederim ki biz, ancak bir gebe kadının sayhasını bekliyoruz. O zaman bir kısmımız diğerine kılıçlarla hücum edecek ve yok olacağız. Ey kişi! (Hz. Peygamber’e hitab ediyor)! Senin mala ihtiyacın varsa sana aramızda mal toplayalım da sen Kureyş’in en zengin kişisi olasın. Eğer kadınlara ihtiyacın varsa Kureyş’in hangi hanımını istersen iste onlardan on tanesini seninle evlendirelim” dedi. Rasûl-ü Ekrem “Sözün bitti mi?” diye sordu. Utbe ‘Evet’ deyince Rasül-ü Ekrem “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla! Ha, Mim. Bu kitab merhamet eden ve merhametli olan Allah’ın katından indirilmiştir” diye başlayan Fussilet suresinin birinci ayetinden onüçüncü ayete kadar olan bölümü okudu.

“De ki: İşte sizi Âd ve Semud’un başına gelen yıldırıma benzer bir azab ile uyardım” cümlesine vardığında, Utbe “Yeter, fazla okuma! Bundan başka yanında birşey yok mu? Başka birşey söylemiyor musun?” deyince Hz. Peygamber “Hayır” dedi. Bunun üzerine Utbe, Kureyş’e geri döndü. Kureyş “Bize ne haber getirdin?” diye sordular. Utbe “Söylemedik hiçbir şey bırakmadım. Sizin konuşmak istediğiniz herşeyi konuştum” dedi. Kureyş sordu: “Muhammed sana cevab verdi mi?” Utbe “Evet, verdi” dedikten sonra şöyle devam etti: “Hayır! Şu Kâbe’yi mabed olarak diken Allah’a yemin ederim ki ben Muhammed’in sözlerinden birşey anlamadım. Ancak o sizi Âd ve Semud’un başına inen yıldırım gibi bir yıldırımla uyarmaktadır” dedi. Kureyşliler “Azab olasıca! Kişi seninle arapça konuştu. Sen ise ne konuştuğunu bilmiyorsun. Bu olur mu?” deyince Utbe “Hayır, Allah’a yemin ederim ki onun söylediğinden yıldırımın zikrinden başka hiçbir şey anlamadım” dedi.(6)

– Bir başka rivayette Utbe’nin sözü “Eğer senin kafandaki düşünce reislikse, baş olmaksa senin için bayraklarımızı bağlar, sen hayatta kaldıkça bize reis olursun” şeklinde de gelmektedir.(7)

– Rasûl-ü Ekrem “Eğer onlar yüz çevirirlerse de ki: Âd ve Semud’a isabet eden yıldırım gibi bir yıldırımdan sizi uyarırım” cümlesini okuduğu zaman, Utbe Rasûl-ü Ekrem’in ağzını eliyle kapattı ve sıla-i rahimle ona yemin verdirdi ki böyle birşey söylemesin. Bunun üzerine Kureyş’in yanına gitmeyip evine çekildi. Bu manzara karşısında Ebu Cehil, Kureyş’e hitaben şunları söyledi: “Ey Kureyş cemaati! Allah’a yemin ederim, bizim görüşümüze göre, Utbe Muhammed’e meyletti (müslüman oldu). Muhammed’in yemeği onun hoşuna gitti. Bu da Utbe’ye isabet eden bir fakirlikten ileri geliyor. Gelin, Utbe’ye gidelim” dedi ve Utbe’nin yanına vardılar. Ebu Cehil, Utbe’ye hitaben “Ey Utbe! Allah’a yemin olsun ki biz sana Muhammed’e meylettiğinden, onun durumu hoşuna gittiğinden dolayı geldik. Eğer senin bir malî sıkıntın varsa mallarımızdan seni Muhammed’in yemeğinden zengin kılacak miktarı derleyebiliriz” dedi. Bu sözler karşısında Utbe öfkelenerek ebediyyen Muhammed’le konuşmayacağına dair Allah’a yemin etti ve dedi ki: “Siz Kureyşliler biliyorsunuz ki mal yönünden bütün Kureyşlilerden zenginim. Ben böyle birşey için değil de şunun için onun yanından dönerken size gelmedim” dedi ve Rasûl-ü Ekrem’le aralarında cereyan eden hadiseyi naklettikten sonra sözlerine şunu ekledi: Muhammed bana öyle bir cevab verdi ki, vallahi o ne sihirdir, ne şiirdir, ne de kâhinliktir” dedi ve Fussilet suresini 12. âyete kadar okudu.

“Ben onun ağzını elimle kapattım. Sıla-i rahimle yemin verdirdim ki bizim başımıza böyle bir şey getirmesin. Biliyorsunuz ki Muhammed bir şey söylediği zaman yalan söylemez. Korktum ki azab size de isabet eder”.(8)

– Kureyşliler Rasûlullah’ın önünde bir araya geldiler. Rasûl-ü Ekrem, Mescid-i Haram’da oturuyordu. Utbe b. Rabia Kureyş’e “Bırakın, onun yanına ben gideyim, onunla konuşayım. Umulur ki ben sizden daha fazla ona şefkat göstermiş olayım” dedi. Bunun üzerine Utbe kalkarak Rasûl-ü Ekrem’in yanına gitti, oturdu ve dedi ki: “Ey yeğenim! (Rasûlullah’ın pederiyle akraba olduğundan dolayı böyle hitab etmiştir). Sen aile olarak bizim en şerefli ailelerimizdensin. Mevki bakımından bizden üstünsün. Sen kavminin içerisine öyle bir şey soktun ki senden önce hiç kimse kavminin içine senin soktuğun şeyin bir benzerini sokmamıştır. Eğer sen bu konuşma ile mal ve servet istiyorsan hepimizden mal bakımından daha zengin oluncaya kadar bunu kavmin senin için toplayacaktır. Eğer şeref istiyorsan seni müşerref kılarız. Kavminden hiç kimse senden şerefli olmaz. Sensiz hiçbir iş yapmayız. Eğer bu sana isabet eden cin felaketi ise ve cinden kurtulmaya gücün yetmiyorsa, hazinelerimizin hepsini verip, seni tedavi ettirmek için çaba sarfederiz. Eğer krallık istiyorsan seni kendimize kral seçeriz” dedi. Bu sözler karşısında Cenabı Peygamber, Utbe’ye hitaben “Ey Ebu Velid! Sözün bitti mi?” diye sorunca, Utbe “Evet” dedi. Rasûl-ü Ekrem rivayete göre Secde suresini secdeyi emreden ayete kadar okudu ve secde etti. Utbe de ellerini arkasına bağlamıştı. Rasûl-ü Ekrem okumayı bitirdikten sonra Utbe ayağa kalktı. Kavminin cemaatine ne götüreceğini bilmez şekildeydi. Onun geldiğini gördüklerinde aralarında “Utbe sizin yanınızdan kalkıp gittiği gibi size geliyor” dediler. Utbe gelip yanlarına oturarak şöyle dedi: “Ey Kureyş cemaati! Bana emrettiklerinizi Muhammed’le konuştum. Konuşmamı bitirdikten sonra öyle bir söz söyledi, öyle bir konuşma yaptı ki, Allah’a yemin ederim, onun bir benzerini hiçbir zaman işitmemiştim ve ona ne diyeceğimi bilemedim. Ey Kureyş cemaati! Bana bugün itaat edin, bundan sonra -isterseniz- hep isyan edin. Gelin, o kişiyi (Rasûl-ü Ekrem’i kastediyor) terkedin, ondan uzak durun. Allah’a yeminim olsun ki o, üzerinde bulunduğu vazifeyi terketmez. Onunla diğer Araplar arasından çekilin. Eğer o galib gelirse onun şerefi sizin de şerefinizdir. Onun izzeti sizin de izzetinizdir. Eğer mağlub olursa siz onun şerrinden başkasının vasıtasıyla kurtulmuş olursunuz!” Kureyş, Utbe’ye hitaben, “Ey Ebu Velid! Sen müslüman mı oldun? (veya sen galiba müslüman oldun)” dediler.(9)




Dipnot 1. İbn İshak, (İbn Abbas’tan), Bidâye. lIl/123; (Raviler arasında bilinmeyen biri vardır)
2. Buhâri, (Said b. Müseyyeb’den); Müslim. Ayrıca Buhârî ile Müstim aynı mânâda ve fakat başka bir senedle de bu hadisi rivayet etmişlerdir.
3. İmam Ahmed, Müslim, Nesâî, Tirmizi, (Ebu Hüreyre’den); Bidâye, III/124
4. Tabarânî; Buhâri, Tarih (Akîl b. Ebî Talib’ten)
5. Beyhakî, (Hadisin tamamı ileride gelecektir)
6. Abd b. Humeyd, Müsned (İbn Ebi Şeybe’den, o da Cabir b. Abdullah’tan)
7. Beyhakî, (Hâkim’den)
8.Bidâye, III/62: Ebu Ya’lâ, (Cabir’den); Ebu Nuaym,Delâil, s. 75; Heysemî, VI/20, (Rivayetin ravileri güvenilirdir. Sadece Acleh el-Kindi hakkında İbn Main ‘güvenilir’ derken, Nesâi zayıf olduğunu söylemiştir.
9. Ebu Nuaym, Delail, (İbn Ömer’den), sh. 76; Bidâye, III/63, (İbn İshak’tan); Beyhâkî, (İbn Ömer’den); İbn Kesir, Bidâye, III/64, (İbn Kesir bu rivayetin ‘garib’ olduğunu söylemiştir)

Toplam 95 , Bugün 1 

Related Posts

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir